با هنر فلز کاری و میناکاری در دوره‌های اسلامی بیشتر آشنا شوید

امروزه بسیاری از سرزمین‌هایی که ما به آن‌ها سفر می‌کنیم دارای آثار گردشگری مهم و با ارزشی هستند که می‌توانیم آن‌ها را یکی از دلایل سفر ما به آن سرزمین را بدانیم اما واقعیت این است که هر سرزمینی خارج از آثار معماری که دارا است و موجب جذب گردشگر می‌شود اما همچنان در این زمینه صنایع دستی و سوغات آن نیز به چشم می‌خورد حتی در بسیاری از موارد ما به دلیل وجود چنین صنایع دستی، به آن سرزمین سفر می‌کنیم و آن‌ها را خریداری می‌نماییم تا ضمن نگه داشتن یاد آن روزگار بتواند از بهترین محصولی که در نظر دارید استفاده نمایید حتماً تا کنون نام عقیق یمن را شنیده‌اید که بسیاری از افرادی که به یمن سفر می‌کنند در خرید این عقیق کوتاهی نمی‌کنند.
به همین ترتیب بسیاری از کسانی که به این کشور سفر می‌کنند علاوه بر آثار صنایع دستی که در این کشور وجود دارد هنگامی که به اصفهان سفر می‌کنند ضمن دیدن آثار تاریخی شهر، سری به میدان نقش جهان زده و از بازار آن دیدن می‌کنند. در بازار اصفهان بیشترین چیزی که چشم نوازی می‌کند آثار میناکاری است. یکی از مهم‌ترین، زیباترین و درخشان‌ترین صنایع دستی ایران به حساب می‌آید چرا که دارای قدمتی ۵۰۰۰ هزار سال است و با رنگ فوق العاده‌ای که هنرمندان آن را رقم می‌زنند و می‌تواند جلوه بسیار زیبایی را به منزل هر ایرانی و حتی هر شخصی در هر نقطه از جهان بدهد. این تلفیق رنگ میناکاری می‌تواند بر روح و روان ما بسیار تاثیر گذار باشد. به همین دلیل هم هنرمندان میناکاری اصفهان دارای روحیه‌ای لطیف و فکری خوش ذوق هستند.

امروزه بسیاری از گردشگرانی که به اصفهان سفر می‌کنند از میدان و بازار نقش جهان دیدن می‌کنند و از این آثار دیدن می‌کنند و حتی برای هدیه و سوغات آن را به شهر یا کشور خود می‌برند، در واقع این صنایع دستی می‌تواند در اشاعه فرهنگ و تمدن ایرانی بسیار حائز اهمیت باشد چرا که شاید آثار یک معماری شاهکار و بی بدیل در کشور ما وجود داشته باشد اما هیچ کدام از آن‌ها نمی‌توانند به کشورهای دیگر صادر شوند و در منزل قرار بگیرند و به همین دلیل هم صنایع دستی در هر کشور بسیار حائز اهمیت است در کشور ما نیز میناکاری دارای چنین اهمیتی می‌باشد چرا که می‌تواند به عنوان هدیه به افراد داده شود و به هر نقطه از کشور و یا حتی جهان فرستاده شود چه بسیارند گردشگرانی که چندین نمونه از آثار میناکاری را خریداری کرده و به کشور خود می‌برند این مسئله می‌تواند نمایانگر آن باشد که ایرانیان آثار هنری خود را حفظ کردند و دارای هنری بی‌بدیل و بی‌نظیر بوده‌اند.
یکی از نمونه‌های آن همین هنر میناکاری است یکی از یافته‌های باستان شناسی بسیار مهم، همین مینا کاری می‌باشد به همین دلیل هم امروزه این آثار در بسیاری از موزه‌های مهم جهان نگهداری می‌شود و میلیون‌ها نفر هر سال از آن بازدید می‌کنند یکی از موزه‌های مهم در این زمینه موزه آرمیتاژ روسیه است.

هنر فلز کاری که شامل بسیاری از هنرهای امروزی می‌شود از گذشته تا کنون دارای اهمیت بسیاری بوده است در واقع فلز توانسته است انقلابی را در زندگی بشر از ابتدا تا کنون به وجود بیاورد تا انداز‌ه‌ای که در ابتدا مردمان با اکتشاف فلز مس توانستند بسیاری از ظروف و وسایل روزمره خود را با استفاده از این فلز بسازند اما متاسفانه فلز مس به دلیل ویژگی سمیتی که داشت نمی‌توانست مواد غذایی را طی مدت زیادی در خود نگه دارد.
در واقع فلز مس سم آرسنیک یا همان مرگ موش را تولید می‌کند به همین علت هم انسان‌ها نتوانستند با فلز مس تمامی نیازهای خود را برطرف نمایند. به همین دلیل هم پس از مدتی توانستند به برنز دست پیدا کنند برنز در واقع ترکیبی از فلز و قلع است این فلز تا اندازه‌ای در زندگی‌های مردم آن زمان رواج پیدا کرد و تاثیرگذار بود که دوره‌ای چند صد ساله را به این نام خواندند.
در دوره مفرغ و عصر برنز یکی از دوره‌های مهم در زمینه‌های هنر و صنعت فلزکاری است که در حدود هزاره سوم اتفاق افتاده است با ترکیب امتزاج دو فلز مس و قلع با همدیگر یک نوع فلزی به مراتب سخت‌تر از هر دو فلز به وجود می‌آید که مشکلات قبلی مس را ندارد به همین دلیل این آلیاژ جدید به شدت مورد استقبال قرار گرفته و نتوانست در زمینه تجارت نیز پیشرفت روز افزون را داشته باشد.

هر چند که فلز آهن پس از این دو فلز به دست بشریت رسید، اما به دلیل ویژگی‌های خاصی که داشت توانست جای خود را در میان مردم خیلی سریع باز کند و خدمات ارزنده‌ای را که تاکنون انسان نتوانسته بود به آن دست پیدا کند چرا که بتواند به مردم هدیه بدهد و مهم‌ترین کار آهن‌ها استفاده نظامی جهت ساخت وسایل جنگی بود که توانستند آن را شناسایی کنند و آن را مانند یک سِر و یک راز در میان خود حفظ کردند و به شدت از این مسئله محافظت می‌کردند که همسایگان آن‌ها نتوانند درباره کسب اطلاعاتی درباره این فلز چیزی متوجه شوند پس از آن، فلزهای نقره و طلا نیز به ترتیب اهمیت پیدا کردند.
ریتون‌ها یکی از مهم‌ترین اشیای تزئینی هستند. که در دوره ساسانیان به اوج هنر خود رسیدند در واقع اوج هنر فلزکاری در دوره تاریخی است با انواع فلزات اشیای بی نظیری از اشیاء کاربردی و تزیینی بوده است در همان زمان‌ها حتی قبل از آن هنر مینا‌کاری را نیز برای زیورآلات مردان و زنان مشاهده می‌کنیم که بسیار در یافته‌های باستان شناسی برای ما حائز اهمیت است چرا که هنر مینا‌کاری برعکس امروزه در آن زمان تنها و تنها برای زیورآلات استفاده می‌شده است اما امروزه اگر به بناهای گردشگری و یا به مقبره‌های امامان شیعه سری بزنید می‌توانید آثار وسیعی از میناکاری را مشاهده نمایید.
با توجه به تحولات خط برای اینکه بسیاری از این آثار بر روی پوست و کاغذ نوشته شده‌اند که با توجه به ماهیت به مرور زمان از بین رفتند اما دیگر این مسئله برای فلزها وجود نداشت لذا خطوط ارائه شده بر این اشیا مدارک مهمی برای بررسی سیر تحول به خصوص تحول خطوط قرن ۵ اهمیت خاصی را دارد در واقع در حمله مغولان بسیاری از کتب و نسخ خطی از بین رفت اما اشیا فلزی همچنان موجود هستند که می‌توانیم با استفاده از آن‌ها قسمتی از تاریخ گمشده کشورمان را به دست بیاوریم.